Tag: miłość

Relacja inna niż pozostałe

Napisano Autor: Alicja ZdańkowskaW miłość, relacje5 Komentarzy

Jedno skrajne podejście do miłości partnerskiej mówi, że można kochać tylko jedną osobę, i jest to tym większa miłość, im gorzej traktujemy pozostałych ludzi. 

Drugie skrajne podejście do miłości partnerskiej mówi, że należy kochać wszystkich jednakowo i wszystkich jednakowo obdzielać intymnością. 

Prawda jak zwykle leży pośrodku. Zacznijmy od tego, że stan zakochania kojarzy się z pozytywnymi odczuciami jak zauroczenie, zachwyt, wdzięczność, radość, ekscytacja, przyjemność, stąd wiele osób myśli o miłości jak o emocji. Emocje są jednak naszymi reakcjami psychofizycznymi, są silne i zmienne z natury; miłość nie jest chwilową emocją, jest uczuciem, sposobem myślenia, postawą – bardzo trudno byłoby więc kochać jedną wybraną osobę bez kochania siebie i innych ludzi generalnie. W tym znaczeniu „kocham” oznacza „chcę dobrze dla siebie i innych”. To baza dla wszystkich relacji międzyludzkich, w tym dla tych szczególnych, partnerskich.

Jednocześnie to nie znaczy, że wszyscy pełnią w naszym życiu tę samą rolę, nie wszystkich obdarzamy takim samym rodzajem bliskości i intymności; inaczej okazujemy swoją miłość rodzicom, inaczej dzieciom, inaczej krewnym i przyjaciołom, inaczej obcym. 

Relacja partnerska tym różni się od innych naszych relacji, że jest w niej przestrzeń na tworzenie wszystkich rodzajów bliskości: fizycznej, intelektualnej, emocjonalnej i duchowej, co przekłada się na tworzenie pełnej intymności, fizycznej i psychicznej; na tworzenie jednego wspólnego świata z dwóch różnych.

Tworzenie w relacji partnerskiej wyłącznie intymności fizycznej lub wyłącznie psychicznej (tylko seks lub tylko przyjaźń) spowodowane jest zniekształconym obrazem siebie. Niskie poczucie własnej wartości w jednej ze sfer powoduje, że nie odważamy się w tym obszarze na bliskość, za to z podwójną mocą dążymy do tego tam, gdzie czujemy się pewnie, gdzie – jak sądzimy – będziemy w stanie kontrolować akceptację partnera. To trochę tak, jakbyśmy próbowali nauczyć się jeździć na jednym kole roweru z lęku, że drugie może być niesprawne; w ten sposób na pewno nauczymy się wyjątkowych tricków, które mało kto potrafi, na pewno bardzo się umęczymy, walcząc z grawitacją, i na pewno wcześniej czy później skończy się to bolesnym upadkiem. Inni będą nas podziwiać za kreatywność i wyjątkowe umiejętności, ale wewnątrz nie dane nam będzie zaznać spokoju, bo kiedy rządzi nami przymus (lęk), a nie wybór (miłość), to koszty zazwyczaj bywają większe niż zyski.

Można umieć tworzyć tylko jeden rodzaj bliskości, a można umieć tworzyć oba, ale nie umieć tego w jednej, tej samej relacji. Obdzielanie kogoś intymnością fizyczną, a kogoś innego intymnością psychiczną jest jak lokowanie oszczędności w dwóch różnych bankach – jest strategią obronną mającą na celu kontrolowanie ewentualnej straty. Takie zachowanie wynika z dziecięcej utraty zaufania do opiekunów, z utraty wiary w istnienie pełnej, głębokiej relacji międzyludzkiej („niech będzie mniejsza wypłata, ale pewna”).

Miłość używa intymności w relacji partnerskiej do budowania nowej całości z dwóch kompletnych części: na ile jesteśmy w pełnym kontakcie ze sobą, na tyle potrafimy tworzyć bliskość z drugim człowiekiem. 

Ta całość znaczy więcej i może więcej niż każda część z osobna, ale to połączenie jest niezmiernie delikatne. Jedynym spoiwem pozwalającym na stworzenie całości z dwóch odrębnych części, kluczem otwierającym drzwi między dwoma światami jest wyłączność rodząca głębokie zaufanie. Brak wyłączności skutkuje brakiem zaufania, i vice versa – brak zaufania skutkuje brakiem wyłączności.

Większość z nas ma swoje dziecięce traumy i nabyte blokady potencjału, swoje lęki i wrażliwsze, bardziej podatne na zranienia obszary, więc siłą rzeczy niewielu parom udaje się stworzyć pełną bliskość na wszystkich czterech obszarach – fizycznym, intelektualnym, emocjonalnym i duchowym. Co jednak nie znaczy, że przestajemy za taką wyjątkową relacją tęsknić. Często jednak nie potrafiąc zdobyć tej góry, próbujemy ją obejść. Ci, którzy dbają o społeczną akceptację, mają partnera/partnerkę i przyjaciela/przyjaciółkę; ci, którzy nie dbają, tworzą związki otwarte lub po prostu próbują tworzyć intymność (czy to fizyczną czy psychiczną) bez żadnej stałości, z przypadkowymi osobami. Lęk podpowiada im, że tak jest łatwiej i bezpieczniej (nie potrzeba zaangażowania, wysiłku, wyłączności ani zaufania), ale brak wewnętrznej satysfakcji odpowiada, że bliskość i intymność to owoce miłości-postawy; wyhodowane z samej emocji zauroczenia są jak ona: silne, krótkie i zmienne, niesycące.

Pandemia depresji

Napisano Autor: Alicja ZdańkowskaW miłość, świadomość1 komentarz

Czy sobie to uświadamiamy czy nie, nazywamy czy nie, sensem życia jest miłość.

Przychodząc na świat, oczekujemy bezwarunkowej akceptacji, bliskości i wsparcia – od tego zależy nasze przeżycie, rozwój, poczucie szczęścia. I wcale się to nie zmienia, kiedy jesteśmy dorośli. Tylko doświadczenia w najwcześniejszych latach życia nadwyrężają lub wypaczają tę wiarę w bezwarunkową miłość, z którą się urodziliśmy. Doświadczamy bowiem takiej miłości, jaką potrafią nam dać rodzice i opiekunowie – w pewnych obszarach umieją nam ją okazać, w innych ich lęk stawia warunki albo znosi granice, zamieniając miłość w warunkową akceptację albo poświęcenie dopuszczające krzywdzenie.


W pierwszym wypadku – tam, gdzie rodzice akceptują nas warunkowo – zaczynamy wierzyć, że możemy być kochani tylko jeśli będziemy „jacyś”: silni, dobrzy, ładni, grzeczni, mili, mądrzy, sprytni, zabawni, wyjątkowi… Sensem naszego życia staje się wtedy dążenie do bycia perfekcyjnym w jakimś obszarze, robienia tego tak dobrze, żeby bez wątpliwości zasłużyć na bycie kochanym. Uzależniamy się od zapracowywania na miłość, bo wierzymy, że zdobędziemy ją własnym działaniem, włożonym wysiłkiem. Całą energię skupiamy na tym, żeby zawsze powalać wyglądem albo dowcipem, zawsze znać się na czymś lepiej niż inni, zawsze świetnie zarabiać, zawsze służyć opieką i pomocą, zawsze dawać sobie radę albo zawsze umieć ustąpić… (podkreśl właściwe) Za pomocą zachowań, którymi kontrolowaliśmy akceptację rodziców, próbujemy kontrolować akceptację innych osób, aż staje się to silnym nawykiem podsycanym przez dawne dziecięce emocje. W końcu się wyczerpujemy albo przestajemy widzieć, że zamiast coś kontrolować, tracimy to, bo ktoś ma dość naszego wymuskanego wizerunku, przesadzonych żartów, wymądrzania się, znikania w pracy na całą dobę, narzucania się ze swoimi radami i pomocą, wiecznego przepraszania za to, że się żyje… (niepotrzebne skreślić)


W drugim wypadku – tam, gdzie rodzice nie stawiają wymagań i granic – zaczynamy wierzyć, że świat jest po to, żeby spełniać nasze życzenia; żeby dbał o nas, wiedział, czego nam trzeba, domyślał się, jak poprawić nam samopoczucie. Oczekujemy od innych ludzi, żeby nas uszczęśliwiali, bo nikt nas nie nauczył jak to robić samemu. Próbujemy różnych i coraz bardziej bezwzględnych form nacisku, żeby dostać coś, co nas uszczęśliwi; a ponieważ sami nie wiemy co to ma być, a inni nie są tak zainteresowani poprawianiem nam samopoczucia jak kiedyś rodzice, sięgamy po leki, używki, alkohol, narkotyki, wirtualną rzeczywistość. Obrażeni na to co jest, próbujemy żyć „gdzie indziej”, uzależniamy się od ludzi, substancji i technologii, bo nie mamy pojęcia jak inaczej zapewnić sobie dobre samopoczucie. Biernie czekamy, aż miłość spadnie nam z nieba i zajmie się z nami, jakbyśmy wciąż byli niemowlętami.


W ten sposób najwcześniejsze doświadczenia uczą nas albo używania swojej mocy w niewłaściwy sposób, albo wyrabiają w nas przekonanie o jej braku. W obu przypadkach prowadzi to do uzależnienia – od własnych scenariuszy kontroli albo od innych ludzi. Kiedy więc los odbiera nam to, od czego jesteśmy uzależnieni, wpadamy w depresję, ogarnia nas głęboki smutek, apatia i zniechęcenie – tracimy sens życia. Każdy z nas doświadcza tego uczucia, kiedy zdaje sobie sprawę, że nie jest w stanie zarządzać miłością, że zawodzą jego sposoby kontroli albo nie są spełniane jego oczekiwania.

Wbrew pozorom to nie sygnał, że przegraliśmy, że straciliśmy szansę na doświadczenie miłości. To informacja, że brniemy w ślepy zaułek; że potrzebujemy odnaleźć, obudzić i właściwie nakierować swoją moc, która pozwoli nam stać się twórcami swojego życia, zamiast jego ofiarami. To znak, że zachowujemy się jak ptaki, które padają ze zmęczenia, bo boją się usiąść na gałęzi, żeby się pod nimi nie zarwała, albo siedzą na jej koniuszku bez ruchu, zamarłe ze strachu, żeby nie spaść – choć mają skrzydła, żeby w każdej chwili poderwać się do lotu, wybrać inaczej, znaleźć to, czego im potrzeba.


Kiedy sensem życia staje się jakiś cel czy obrazek („będę szczęśliwa/y jeżeli…”), wystarczy to człowiekowi zabrać, żeby stracił sens życia i pogrążył się w depresji, w samozniszczeniu. Dlaczego więc to sobie robimy, dlaczego wiążemy swoje szczęście z czymś lub kimś, mimo że de facto zmusza nas to do zachowań, które pogarszają nasze samopoczucie i utrudniają życie?

Warunkowanie szczęścia wynika z warunkowej miłości wobec siebie, z szukania na zewnątrz leku na swoje braki. Jest wiarą w to, że jesteśmy chorzy i nie przetrwamy bez jakiegoś konkretnego lekarstwa. Jest myśleniem uzależnieniowym, wynikającym z przekonania, że nie jesteśmy w porządku (i tworzącym zachowania, które to potwierdzają). Jest programem, który nieświadomie załadowaliśmy sobie w dzieciństwie z najbliższego otoczenia, który działa i będzie działał automatycznie, dopóki negatywne emocje, ból i cierpienie nie zmuszą nas do wyłączenia go, do przeprogramowania swojego myślenia o sobie.


A kiedy damy sobie pozwolenie na bycie takim, jakim nam ze sobą dobrze, kiedy pokochamy siebie bezwarunkowo, sensem życia staje się życie samo w sobie. Wiara w bezwarunkową miłość, której można zaufać bez lęku i kontroli sprawia, że żadne okoliczności człowieka nie złamią, bo nie zależy od nikogo i niczego – potencjalnie jest w stanie stworzyć siebie od nowa, gdziekolwiek się znajdzie, cokolwiek się mu się zabierze (zatem paradoksalnie nie musi tego doświadczać, żeby się o tym przekonać).


Wyraźnie widoczna w obecnych czasach pandemia depresji to pandemia odkrywanych uzależnień. Możemy się pogrążyć w opłakiwaniu swoich schematów kontroli lub niezaspokojonych oczekiwań do końca życia, albo możemy zawrócić z niewłaściwej drogi i zacząć cieszyć się życiem bezwarunkowo. Musimy tylko rozumieć, co mówią nam nasze emocje i użyć swojej świadomości do przeprogramowania swojego myślenia, a co za tym idzie, zachowania. Inaczej mówiąc, uwierzyć, że mamy skrzydła i zacząć ich używać 🙂

Co znaczy razem

Napisano Autor: Alicja ZdańkowskaW relacjeDodaj komentarz

Związki zazwyczaj zaczynają się od zauroczenia fizycznego. Nie kończą się szybko, jeśli partnerzy znajdują porozumienie intelektualne: odkrywają wspólny język, zainteresowania, poglądy. Stają się głębokie, kiedy obie strony wpuszczają się nawzajem do swoich światów emocjonalnych, kiedy się rozumieją i wspierają. Ale to, co spaja taką relację najsilniej, to wspólne priorytety, wspólna hierarchia wartości, wspólna definicja swojej natury i sensu życia.

Może…?

Napisano Autor: Alicja ZdańkowskaW inneDodaj komentarz

Może życie jest jak gra komputerowa? Może dusza wybiera sobie okoliczności do swojego kolejnego życia jak wybiera się ustawienia gry? Może za każdym razem przechodzi się jakiś poziom lub kilka wyżej albo wiele razy testuje się różne pomysły na przejście jednego konkretnego poziomu? Może nie pamiętamy poprzednich żywotów, ale zachowujemy pamięć tego, czego się z nich nauczyliśmy o miłości?

Bo jak inaczej wytłumaczyć fakt, że chociaż wszyscy gramy w to samo, niektórzy wcale nie załapują reguł tej gry, nawet jeśli ktoś im je tłumaczy, a inni uczą się ich szybko, nie mając żadnego przewodnika ani wzorca…? Jak inaczej niż istnieniem starej i młodej duszy wytłumaczyć fakt, że z tego samego doświadczenia jedni czerpią inspirację i motywację do zmiany i samorozwoju, a inni kręcą się w kółko, przysparzając sobie tylko więcej cierpienia…?

Latarnia

Napisano Autor: Alicja ZdańkowskaW miłośćDodaj komentarz

Wewnętrzne dziecko jednych ludzi doświadczyło ciepła, więc wierzy, że zależy od światła innych; biega za każdym płomykiem, który widzi, próbując z wielu cudzych światełek stworzyć swoją latarnię. Ale latarni nie buduje się w ten sposób.

Wewnętrzne dziecko innych ludzi nie doświadczyło ciepła, więc wymyśla sobie swoją latarnię i tak sugestywnie o niej opowiada, że inni ją widzą. Ale ta latarnia nie istnieje naprawdę.

Nasze doświadczenia miłości w dzieciństwie są zawsze niekompletne. Dlatego w dorosłym życiu jedni fiksują się na tej formie, której zdołali doświadczyć, inni fantazjują z tęsknoty za tym, czego nie poznali. Stąd miłość ma tyle definicji ilu ludzi chodzi po świecie.

Piekło

Napisano Autor: Alicja ZdańkowskaW emocje, umysłDodaj komentarz

W obszarach, w których rodzice potrafią okazywać miłość, dziecko doświadcza „nieba”. W obszarach, w których rodzice tego nie potrafią na skutek zablokowania jakiejś części siebie, dziecko doświadcza zaprzeczenia miłości – „piekła”. Tym piekłem są lękowo-przemocowe schematy zachowań rodziców czy opiekunów – jak wybuchy niekontrolowanych emocji, agresja słowna (sarkazm, wyzwiska, celowe ranienie, upokarzanie), przemoc fizyczna i psychiczna oraz wszelkie negatywne przekonania co do natury ludzi i świata. Doświadczając ich, dziecko cierpi, a jego umysł z jednej strony zapisuje to doświadczenie jako standard („tacy są ludzie”, „takie jest życie”), a z drugiej stara się od niego uciec, tworząc przeciwstawną strategię („nie powtórzę tego”). 

Im silniej rozwijamy strategię unikania swojego piekła, tym silniej tworzymy wewnętrzny konflikt (np. „życie jest czarne, ale ja stworzę różowe”, „mężczyźni są nienormalni, ale ja znajdę normalnego”, „kobiety nie są warte szacunku, ale ja spotkam księżniczkę”, „związki są trudne i dysfunkcyjne, ale mój będzie szczęśliwy”). 

Im bardziej uciekamy od swojego piekła, tym bardziej naprężamy linę doświadczenia, która nas z nim łączy – aż pęka i z impetem stajemy twarzą w twarz z tym, przed czym tak uciekaliśmy. Aż uznamy, że piekło – tak jak niebo – jest częścią nas samych. Dopiero wtedy uzyskujemy wybór, co chcemy tworzyć, co chcemy w sobie rozwijać.

Dopóki uciekamy przed swoim piekłem, jesteśmy skazani na bolesne spotkanie z nim. Kiedy zaakceptujemy jego istnienie i pozbędziemy się lęku przed nim, możemy się od niego uwolnić.

Kompletne partnerstwo

Napisano Autor: Alicja ZdańkowskaW relacje, świadomośćDodaj komentarz

Każdy może nas zainspirować do odkrywania prawdziwego siebie, stając się na chwilę naszym partnerem duchowym – tak samo jak chwilowo stajemy się czyimś partnerem fizycznie np. tańcząc z kimś, czy intelektualnie, prowadząc z kimś żywą dyskusję czy emocjonalnie, zwierzając się komuś.

Cud dokonuje się wtedy, kiedy dwie osoby chcą i potrafią być dla siebie stałymi partnerami we wszystkich czterech obszarach, wzajemnie się inspirując i wspierając.

Gospodarz

Napisano Autor: Alicja ZdańkowskaW miłośćDodaj komentarz

Einstein powiedział, że najważniejsza decyzja, jaką każdy z nas podejmuje to przekonanie czy żyjemy w przyjaznym czy we wrogim wszechświecie.

Coś w tym jest. Jeśli ktoś wierzy, że gospodarz jest przyjaznym i dbającym o niego człowiekiem, będzie używał drzwi, które są otwarte, bo wierzy, że tylko za nimi znajdzie to, czego potrzebuje.

Jeśli ktoś wierzy, że gospodarz chce ukryć przed nim to, co ma najlepszego, będzie wyłamywał każde zamknięte drzwi, nie bacząc na ponoszone koszty.

Jedni wierzą, że ich gospodarzem jest Miłość, inni, że Lęk. A każde przekonanie jest samospełniającą się przepowiednią.

Miłość – stan czy emocja?

Napisano Autor: Alicja ZdańkowskaW miłość, relacjeDodaj komentarz

Mówimy „kocham Cię”, kiedy jest nastrój, specjalne okoliczności, kiedy jesteśmy szczęśliwi, kiedy czujemy się uprzywilejowani będąc z kimś. Ale tak rozumiana miłość jest emocją: zachwytem, radością, dumą, satysfakcją, podziwem, pożądaniem, wdzięcznością, przyjemnością…

Jak rozróżnić prawdziwą miłość od chwilowej emocji? Emocja trwa tylko jakiś czas, a dodatkowo ma to do siebie, że łatwo zmienia się z pozytywnej w negatywną, wystarczy odpowiedni bodziec, zranienie albo wysycenie – i zaczyna nas irytować to, co nas rozczulało, zaczynamy nienawidzić tę samą osobę, którą przed chwilą kochaliśmy na zabój. Mówimy wtedy, że miłość umarła. Ona nie umarła, jej tam po prostu nie było; była jakaś emocja, która zgodnie ze swoją naturą uległa zmianie. I jeśli miłość pozostanie emocją, z kolejnym partnerem także po jakimś czasie umrze. I z każdym kolejnym…

Co więc naprawdę jest miłością? Najlepiej oddaje to język włoski – „ti voglio bene” oznacza „chcę dla Ciebie dobrze” i może być używane do wielu ludzi. Bo miłość to postawa, to traktowanie innych tak priorytetowo jak siebie, ani mniej, ani bardziej; szanowanie cudzych uczuć jak swoich, mówienie „tak”, gdzie potrzeba wsparcia, mówienie „nie”, gdzie potrzeba granic, bycie autentycznym, bycie sobą – bycie miłością. I dopiero na bazie tej miłości możliwe jest „ti amo” – „kocham Cię” – kierowane do wybranej osoby, do partnera, któremu jako jedynemu przydzielamy szczególne miejsce, z którym decydujemy się na wspólną podróż przez życie. Jeśli „ti amo” pochodzi z „ti voglio bene”, miłość w związku nie umiera, bo nie jest emocją; jest porozumieniem na najgłębszym poziomie; jest paktem o szanowaniu, rozumieniu i nieranieniu siebie nawzajem; jest byciem w dwóch osobach; jest doświadczeniem duchowym, wyjątkowym przez swój szczególny stopień intymności. Nie może się skończyć, umrzeć, wypalić, bo zaprzeczyłaby samej sobie.

Miłość nie ma czasu przeszłego – jeśli jest, to stale i na zawsze, ponad ogarniającymi nas emocjami i wszelkimi okolicznościami; jeśli umarła, to nigdy jej nie było, coś ją jedynie udawało – emocja lub inny ukryty cel, dla którego ludzie decydują się tworzyć parę: jak wygoda, korzyści materialne, status społeczny, decyzja wspólnego wychowania dzieci i wiele innych.


Miłość do kupienia

Napisano Autor: Alicja ZdańkowskaW emocje, wychowanieDodaj komentarz

Rodzice często mają sprecyzowaną wizję tego, jakie powinno być ich dziecko – jak powinno wyglądać, jak się powinno zachowywać, co powinno osiągnąć. 

Taka akceptacja warunkowa rodziców („będę cię kochać, jeżeli będziesz taki/a jak chcę”) powoduje ogromną dziecięcą tęsknotę, żeby wypełnić tę wizję i zasłużyć na rodzicielską miłość; tęsknotę, by być takim, jakim rodzice chcą, żeby poczuć, że się jest kochanym. Bez względu na to, jaką strategię przyjmuje dziecko – czy się buntuje, czy rozwija siebie w obszarze neutralnym (tam, gdzie rodzice nie zdefiniowali swoich oczekiwań), i bez względu na osiągane efekty, gdzieś głęboko pozostaje w nim przekonanie o byciu niewystarczającym do tego, żeby być kochanym przez innych. 

Warunkowa akceptacja dziecka przez rodziców powoduje u niego nie tylko brak akceptacji siebie takim, jakim jest naprawdę. Powoduje też odczuwanie gwałtownych skumulowanych od dzieciństwa emocji (od smutku, rozżalenia, zazdrości po złość i gniew) wobec osób, które wydają się wypełniać dawne rodzicielskie oczekiwania; które wydają się być tym, kim tamtemu dziecku nigdy nie udało się być.

Umysł mówi, że ich istnienie jest jak żywy dowód, że rodzicielska wizja była realna, więc rodzicielska miłość byłaby możliwa, odczuwalna, gdyby udało się być właśnie takim. Dusza mówi: „…gdyby miłość można było kupić.”